ساخت و ساز ساختمان

ساختمان سازی یکی از صنایع همیشه پویا و در حال رشد است که می توان از طریق آن به سودآوری زیادی رسید. یک صنعت بسیار موفق و البته پولساز که قوانین خاص خود را دارد. با وجود اینکه همه ما تقریبا شاهد این هستیم که روزانه صدها پروژه ساختمان سازی در شهرهای مختلف انجام می شود، اما شاید با پروسه و مراحل انجام آن چندان آشنا نباشیم. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر به جزئیات این صنعت رو به تحول بپردازیم.

بهترین روش های ساخت ساختمان

ساختمان سازی به روش های مختلفی انجام می شود. هر شرکت سازنده ای بسته به طراحی خواسته شده از سوی مشتری، متریال مورد نیاز برای ساخت ساختمان و همچنین موقعیت جغرافیایی منطقه، ساخت و ساز را به روش های متفاوتی انجام می دهد. از جمله انواع روش های ساخت و ساز ساختمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساختمان سازی به روش های ابتدائی
• ساختمان سازی به روش سنتی یا رایج
• ساختمان سازی به روش های پیشرفته
• ساختمان سازی صنعتی

هر کدام از انواع روش های ساخت و ساز ساختمان در جایگاه خود می توانند انتخاب مناسبی برای شما باشند. بسته به اینکه چه سرمایه ای برای ساخت و ساز در نظر گرفته اید و ایده آل های شما چیست؟ می توانید هر یک از موارد معرفی شده را انتخاب کنید. طبیعتا هرچه سازه با اصول و تکنیک های مدرن امروزی مطابقت بیشتری داشته باشد، می تواند گزینه بهتری برای خریداران باشد و مشتریان بیشتری را جذب خود خواهد کرد. روش های ابتدائی و سنتی در ساخت ساختمان، هنوز هم رایج و پرطرفدار هستند، اما با این وجود نمی توانند به خوبی با سازه های مدرن و پیشرفته رقابت کنند.

مراحل ساختمان سازی

در این بخش به صورت گام به گام با مراحل ساختمان سازی آشنا می شویم:

1.مهم ترین قدم در ساخت ساختمان، آماده کردن نقشه سازه است. نقشه به ما اجازه می دهد تا دیدی کلی درباره متراژ ساختمان، تعداد طبقات، اتاق ها و همچنین نوع کاربری ساختمان داشته باشیم.
2. این مرحله شهرداری منطقه می بایست طرح و نقشه نهایی ساختمان را تایید کند.
3.دریافت پروانه ساخت
4.گودبرداری: بسته به اینکه ساختمان چند طبقه دارد و میزان بار و وزنی که روی آن اعمال می شود چقدر است، عمق گودبرداری تعیین می شود.
5.بتن ریزی درون محل گودبرداری شده: به اندازه 10 تا 15 سانتی متر داخل حفره ایجاد شده را بتن ریزی می کنند تا فشارهای وارد شده بر ساختمان به این بخش انتقال داده شود.
6.آرماتور بندی پی ساختمان با استفاده از میلگردهای مش شده
7.قالب بندی محلی که بتن ریزی شده است. این مرحله تاثیر زیادی در افزایش مقاومت سازه دارد.
8.انتخاب نوع اسکلت ساختمان که می تواند فلزی یا بتنی باشد.
9.اجرای اسکلت بندی ساختمان
10.دیوارچینی ساختمان: در دیوار چینی سنتی بیشتر از آجر استفاده می شد. اما امروزه از دیوارهای از قبل آماده شده استفاده می کنند که هم مقرون به صرفه تر هستند و هم از مقاومت بیشتری برخوردارند.
11.پوشش دیوارها و عملیات گچ کاری: با استفاده از پودر گچ و آب، ملات بسیار مقاومی ساخته و از آن برای مسطح کردن دیوارها استفاده می کنند.
13کف سازی، آب بندی و پوشش کف به کمک ملات: پیش از موزاییک کاری، لازم است تا با ملات گچ، کف ساختمان کاملا پوشانده شود. در نهایت بعد از خشک شدن کامل ملات و آب بندی کردن آن، کف آماده استفاده از هر گونه موزاییک، سرامیک و...است.
14.کاشی کاری دیوارها
15تکمیل کردن سقف ساختمان

100 نکته طلایی در ساختمان سازی
نکات زیادی در ساختمان سازی وجود دارند که می توان با در نظر داشتن آن ها، پروژه را با موفقیت بیشتری طی کرد. در این بخش با 100 نکته طلایی در ساخت و ساز ساختمان که می توانند در مراحل مختلف به کار آیند آشنا می شویم.
1.    نظارت و بررسی های کامل توسط مهندسین ناظر، بررسی شرایط ساختمان های مجاور، دریافت گواهی های لازم برای عملیات تخریب در صورت نیاز و...
2.    فرایند تخریب، مواردی از قبیل بوته کنی، تخریب ساختمان های بتنی، فلزی و... است.
3.    فرایند تخریب بیشتر برای سازه های غیر اسکلتی انجام می شود.
4.    برای تخریب ساختمان فلزی، وزن اسکلت سازه و برای تخریب ساختمان بتنی، حجم اسکلت ملاک هستند.
5.    فرایند تخریب سازه های فلزی و بتنی با توجه به حجم آن ها صورت می گیرد.
6.    عملیات خاک برداری و گودبرداری با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات مخصوص انجام می شود.
7.    در صورتی که پروژه ساخت و ساز ساختمان امکان استفاده از ماشین آلات را نداشته و یا عملیات خاک برداری در آن بسیار سطحی و کم باشد، به جای استفاده از ماشین آلات از ابزار دستی استفاده می شود.
8.    تشخیص نوع زمین که می تواند نرم، سخت و یا سنگی باشد.
9.    تعیین تراز کف گود
10.    اندازه گیری حجم عملیات خاکی
11.    واحد عملیات خاکی در ساختمان سازی، متر مکعب است.
12.    عملیات بنایی با سنگ که می تواند به دو نوع بنایی با سنگ لاشه و بنایی با سنگ به شکل خشکه چینی باشد.
13.    سنگ چینی در کف ساختمان را بلوکاژ می گویند.
14.    عملیات سنگ ریزی با سنگ قلوه، پشت دیوارها و پی را درناژ می گویند.
15.    خشکه چینی با سنگ لاشه و قلوه سنگ خاصیت مویینگی دارد و از پاشیدن آب به بالا پیشگیری می کند.
16.    فرایند بنایی با سنگ باید طبق دستورالعمل های خاصی انجام شود. اندازه سنگ در کارگاه ها مشخص می شود تا حین عملیات مشکلی ایجاد نشود.
17.    معمولا قالب های استفاده شده در صنعت ساخت و ساز ساختمان فلزی هستند.
18.    قالب هایی که در ستون ها، دیوارها و سقف های بتنی استفاده می شوند نیز فلزی هستند.
19.    قالب فلزی یعنی ورقی که با انواعی از پروفیل های فولادی ساخته شده است.
20.     برای اندازه گیری قالب بندی ها، ملاک محاسبه سطوح بتن ریخته شده ای است که در تماس با قالب هاست.
21.    چوب بست و داربست یعنی مجموعه ای از قطعات چوبی یا فلزی که نیروهای ناشی از بتن ریزی را به زمین انتقال می دهند.
22.    اندازه گیری ارتفاع برای طبقه همکف را از قسمت پی محاسبه می کنند و برای دیگر طبقات از کف همان طبقه اندازه گیری را انجام می دهند.
23.    برای اندازه گیری قالب بندی از واحد متر مربع استفاده می کنند.
24.    در عملیات بتن درجا در ساختمان سازی، از سیمان پرتلند معمولی به عنوان سیمان مصرفی استفاده می شود.
25.     در عملیات بتن درجا از واحد متر مربع برای پرداخت سطوح بتنی و لیسه ای کردن، تهیه کردن مصالح، مضرس کردن سطوح بتنی رمپ ها و همچنین اجرای ملات روی بتن کف که ضخامتی به اندازه یک الی دو سانتی متر دارند استفاده می شود. اما برای موارد دیگر همچون حجم هر چیزی از واحد متر مکعب استفاده می شود.
26.     برای اندازه گیری مقاومت فشاری بتن از فرمول زیر استفاده می شود که بر حسب مگا پاسکال است.
Fc = W/10 – 9
27.     بر اساس آیین نامه بتن ایران، بتن هایی که از مقاومت فشاری 16 مگا پاسکال و بیشتر برخوردار هستند، در بتن آرمه استفاده می شوند. برای استفاده از بتن هایی که مقاومت فشاری آن ها برابر با 12 مگا پاسکال است نیاز به توجیه و دلیل کافی است.
28.     نوع شن و ماسه ای که در عملیات بتن درجا استفاده می شوند می توانند انواعی از شن و ماسه رودخانه ای، شکست رودخانه ای و یا شکسته کوهی باشند که این موارد نیز بر اساس برخی مشخصات فنی تعیین می شوند.
29.     در مرحله اجرای سقف بتنی، عضو باربر تیرچه است. همچنین از بلوک های سفالی، یونولیتی و بلوک های توخالی بتنی به عنوان پرکننده استفاده می شود.
30.     در اجرای سقف بتنی عملیات مختلفی انجام می شود که برخی از آن ها عبارتند از: آماده کردن مصالح، تیرچه گذاری، بلوک گذاری، شمع بندی، تراز کردن، قالب بندی، بتن ریزی، داربست زدن، باز کردن قالب ها و ...
31.     در تمامی مراحل اجرای سقف، میلگردهای استفاده شده به طور مجزا از قسمت کارهای فولادی با میلگرد محاسبه می شوند.
32.     در صورتی که تکیه گاه تیرچه در اجرای سقف، تیرهای ساده یا مرکب فلزی باشند. از دیوارهای باربر بنایی به عنوان تکیه گاه تیرچه استفاده می شود و اندازه گیری ها را بر اساس سطح کامل سقف اجرا شده انجام می دهند. همینطور مرز مبنا جهت اندازه گیری سقف، دیواره خارجی بتن سقف است.
33.     در صورتی که تکیه گاه تیرچه، تیر بتنی یا دیوار بتنی باشد، مرز مبنا جهت اندازه گیری سقف، دیواره داخلی تیر با دیوار بتنی است.
34.     با اندازه گیری فاصله عمودی بین قسمت زیرین تیرچه تا سطح نهایی بتن اجرا شده سقف، می توان ضخامت سقف را بدست آورد.
35.     اندازه سقف سبک بتنی را با واحد متر مربع نشان می دهند.
36.     برای اندازه گیری وزن درب ها و پنجره هایی که از پروفیل های توخالی یا همان قوطی ساخته شده اند می توان به دو روش اقدام کرد: روش اول، استفاده از جدول های مربوطه که برای این کار طراحی شده اند. روش دوم، استفاده از فرمول اندازه گیری وزن. ( محاسبه حجم پروفیل مورد نظر، ضرب این حجم در طول فولاد و در نهایت ضرب آن در وزن مخصوص فولاد. به این روش می توان وزن نهایی درب و پنجره را بدست آورد.)
37.     وزن درب و پنجره را با واحد کیلوگرم مشخص می کنند.
38.    واحد اندازه گیری انواع نرده، نردبان و حفاظ نیز کیلوگرم است.
39.     برای اندازه گیری پوشش سقف که از ورق گالوانیزه ساخته شده نیز از واحد کیلوگرم استفاده می شود.
40.     اندازه فنس ها و مش ها را نیز با واحد کیلوگرم مشخص می کنند.
41.    برای اندازه گیری رابیتس سقف کاذب از واحد متر مربع استفاده می کنند.
42.     برای اندازه گیری لوله های گالوانیزه هواکش از واحد متر استفاده می شود.
43.     بر اساس استانداردهای ساخت، در قسمت های آلومینیومی ساختمان از انواع قوطی و پروفیل استفاده می شود.
44.     برای اندازه گیری درب و پنجره آلومینیومی از واحد کیلوگرم استفاده می شود.
45.     واحد اندازه گیری برای سقف کاذب آلومینیومی متر مربع در نظر گرفته شده است.
46.     ورق های موج دار یا صاف برای پوشش سقف های کاذب یا شیب دار انتخاب خوبی هستند.
47.     ملاک اندازه گیری سطح آزبست سیمان، سطح ظاهری کار است بدون در نظر گرفتن همپوشانی یا موج در آن
48.     برای اندازه گیری آزبست سیمان از واحد متر مربع استفاده می شود.
49.    در قسمت بلوک چینی از سیمان نوع یک استفاده می شود.
50.    در بخش بلوک چینی، محاسبه میلگردها و آهن های استفاده شده به طور مجزا انجام می شود.

52.    برای تهیه و نصب لوله های سیمانی با قطر 10، 15، 20 و 25 سانتی متر از واحد متر طول استفاده می شود.
53.    برای جداول و دال های بتنی از واحد متر مکعب استفاده می شود.
54.    در دیوارچینی ساختمان از بلوک های سیمانی توخالی و کف پر استفاده می شود.
55.    برای دیوارهای مجاور و مشاء از بلوک های 20 سانتی متری استفاده می شود.
56.    برای دیوارهای داخلی و همچنین تیغه ها از بلوک های 10 سانتی متری استفاده می شود.
57.    برای اندازه گیری بلوک های 10 و 20 سانتی متری از واحد متر مربع استفاده می شود.
58.    ضخامت یک و نیم آجر یعنی چیزی حدود 35 سانتی متر
59.    ضخامت یک آجر یعنی چیزی حدود 20 الی 22 سانتی متر 
60.    ضخامت نیم آجر یعنی چیزی حدود 10 تا 11 سانتی متر
61.    دیوارچینی ساختمان معمولا با سفال انجام می شود.
62.     در بخش بنایی با آجر یا سفال برای ساخت دیوارهای پیرامون و مشاء از سفال 15 یا 20 سانتی متری استفاده می شود.
63.    برای ساخت تیغه ها و دیوارهای داخلی از سفال 7 یا 10 سانتی متری استفاده می شود.
64.     در بخش عایق کاری یا از روش قیر و گونی و یا از ایزوگام استفاده می شود.
65.    از قیر و گونی بیشتر برای کرسی چینی ها و پی ها استفاده می شود.
66.    عایق ایزوگام نسبت به قیر و گونی آلودگی کمتر و اجرای راحت تری دارد.
67.    میزان همپوشانی در عایق کاری رطوبتی باید به اندازه مقدار ثبت شده در نقشه ها باشد. در صورت تعیین نکردن آن، می توان مقدار آن را 10 سانتی متر در نظر گرفت.
68.    عایق کاری حرارتی می تواند شامل استفاده از پشم سنگ، پشم شیشه، فوم پلی اورتان و فوم پلی استایرن باشد.
69.     اساس اندازه گیری عایق کاری حرارتی و رطوبتی باید طبق ابعاد ثبت شده در صورت جلسه ها باشد.
70.     برای اندازه گیری عایق کاری حرارتی و رطوبتی از واحد متر مربع استفاده می شود.
71.    انواع اندودکاری عبارتند از: اندود سیمانی، کاهگلی و گچ و خاک
72.    در اندودکاری، سطح قسمتی که از اندود پوشیده شده محاسبه می شود.
73.     در بندکشی ها، سطح قسمتی که بندکشی شده اندازه گیری و محاسبه می شود.
74.    برای اندازه گیری بندکشی و اندودکاری از واحد متر مربع استفاده می شود.
75.    در بخش های چوب کاری، بایستی تمام چوب ها مورد تایید مهندسین قرار بگیرند.
76.    اندازه کارهای چوبی را بر اساس اندازه های درج شده در نقشه ها بدست می آورند.
77.    روش اندازه گیری کلاف در چوبی، به صورت پشت تا پشت قابلمه است.
78.     در بخش کاشی و سرامیک، از محصولات نوع یک استفاده می شود.
79.    سطوح کاشی کاری شده را بر اساس سطح کار پوشیده شده اندازه گیری می کنند.
80.    برای نصب کاشی و سرامیک از ملات ماسه سیمان 1/5 استفاده می شود.
81.    برای اندازه گیری کاشی و سرامیک از واحد متر مربع استفاده می شود.
82.    در بخش فرش موزائیک از موزاییک سیمانی ساده استفاده می شود. موزاییکی که کاملا صیقلی است.
83.    موزاییک ایرانی به کار رفته در این بخش یعنی موزاییکی که رویه آن از سیمان پرتلند معمولی ساخته شده است.
84.    منظور از موزاییک فرنگی یعنی موزاییکی که رویه آن از سیمان رنگی یا سفید ساخته شده است.
85.    برای نصب موزاییک ایرانی و فرنگی از ملات ماسه سیمان 1:5 استفاده می شود.
86.    برای دوغاب ریزی و بندکشی از دوغاب سیمان سفید 1:6 استفاده می شود.
87.    منظور از موزاییک ماشینی، موزاییکی است که توسط ماشین آلات اتوماتیک ساخته می شود.
88.    برای اندازه گیری فرش موزاییک از واحد متر مربع استفاده می شود.
89.     برای اندازه گیری کارهای سنگی، اندازه سطح کار پوشیده شده با سنگ را در نظر می گیرند.
90.     در بخش کارهای سنگی از درجه یک ترین سنگ ها استفاده می شود که مورد تایید مهندسین قرار گرفته اند.
91.    برای اندازه گیری سنگ پلاک سطوح عمودی و افقی از واحد متر مربع استفاده می شود.
92.    از مهم ترین کارهای پلاستیکی می توان به ساخت کفپوش پلاستیکی، درب و پنجره، نصب پلاستوفوم و... اشاره کرد.
93.    برای اندازه گیری سطوح پنجره ها به عرض و ارتفاع آن ها توجه می شود.
94.    در قسمت شیشه کاری می توان از انواع شیشه ساده، دوجداره، سکوریت و...استفاده کرد.
95.    برای اندازه گیری سطوح شیشه از ابعاد داخلی قاب آن استفاده می کنند.
96.    برای اندازه گیری برش و نصب شیشه از واحد متر مربع استفاده می شود.
97.    در بخش رنگ آمیزی از رنگ های روغنی، پلاستیکی، پلی استر، اکلیلی و...استفاده می شود.
98.    برای اندازه گیری ضد زنگ، برس زدن یا سمباده روی اسکلت فلزی از واحد کیلوگرم استفاده می شود.
99.    برای رنگ آمیزی کارهای فولادی سبک مثل درب و پنجره از واحد متر مربع استفاده می شود.
100. برای رنگ آمیزی سطوح عمودی و افقی، مثل دیوارها و سقف از واحد متر مربع استفاده می شود.

سوالات رایج

1.    انواع ورق های پرکاربرد در ساختمان سازی؟
ورق گالوانیزه، ورق روغنی، ورق سیاه، ورق فولادی و...
2.    انواع سقف در ساختمان سازی؟
سقف کامپوزیت فلزی، سقف عرشه فولادی، سقف تیرچه بلوک، سقف دال بتنی و...
3.    چه روش هایی برای مقاوم سازی ساختمان در مقابل زلزله پیشنهاد می شود؟
استفاده از دیوار برشی، استفاده از ژاکت بتنی، استفاده از سیستم های پلیمری تقویت شده با الیاف یا FRP و...